اف-4 ، فانتوم 2

به نام ایزد یکتا

هواپیمای جنگنده ی همه گونه هوایی  اف- 4 ، فانتوم2

F-4 , Phantom II

سازنده : مک دانل داگلاس ( ایالات متحده )

ویژگی: یک از پرتولید ترین جنگنده ها پس از جنگ جهانی دوم

در اوابل دهه 1950 « نیروی دریایی ایالات متحده » مناقصه ای برای ساخت یک جمگمده ی فراصوتی ناونشین اعلام کرد. شرکت مک دانل داگلاس ، با پیشینه ای که از ساخت هواپیماهای دریایی داشت ، فعالیت خود را در این زمینه آغاز کرد ( مک دانل داگلاس قبلا هواپیمای ناو نشین اف.اچ.1 فانتوم را ساخته بود.).

در 1953 شرکت چنس ووت با ارائه ی طرح اف.8 . یو. کروسادر، برنده ی مناقصه ی نیروی دریایی شد؛ با این حال مک دانل همچنان موضوع را با جدیت پیگیری کرد. در 1954 مک دانل با بهره گیری از نظرات همه ی کارشناسان امور دریایی، ماکتی در ابعاد واقعی ساخت، و آن را به نمایش گذاشت.

تدریجا توجه نیروی دریایی به فعالیت های پیگیر مک دانل جلب شد و نهایتا در 27 می 1958 پیش نمونه ی اولیه، با نام اف.4 اچ1، اولین پرواز آزمایشی را با موفقیت انجام داد. بعدا نام این هواپیما به اف.4 تغییر کرد و به فانتوم 2 مشهور شد.

شکل ظاهری اف.4 ویژگی های خاصی دارد. ناحیه ی برون سوی بالها به سمت بالا شکسته شده، و دم افقی فرو افتاده است. این دو ویژگی در پایداری هواپیما بسیار موثر است. هرچند هفتی بال، پایداری سمتی را می افزاید ، تراز بودن سطح مرکزی بال ، باعث ساده تر شدن امور ساخت می شود.

استفاده ی همزمان از این دو نکته، باعث شکستگی بالها به سمت بالا در ناحیه ی برون سو شد. همچنین، لولای محل شکستگی بال، امکان خم کردن بالهادر روی عرشه ی ناو هواپیمابر را فراهم می کند که نتیجه آن اشغال  فضای کمتر بر روی عرشه است.

به دلیل محدودیت فضای آشیانه ی ناو های هواپیما بر، ارتفاع دم عمودی فانتوم2 اجبارا کوتاه تر از آن حدی بود که بتوان پایداری سمتی را کاملا تامین نماید. به همین دلیل ، افتادگی دم افقی تا حدی کمبود سطح دم عمودی را جبران می کند.

طرح مجراهای ورودی هوا برای موتور های فانتوم2 چنان است که در محدوده ی وسیعی از پاکت پروازی، فشار هوا به گونه ای بهینه بازیافت می شود، و هوای کم سرعت لایه ی مرزی ناحیه ی جلویی بدنه، تاثیر چندانی بر هوای ورودی نمی گذارد.

در زمان اولین پرواز اف.4 ، هنوز قراردادی برای تولید آن منعقد نشده بود؛ فانتوم 2 باید در رقابت با اف.8.یو.کروسادر، برتری خود را ثابت می کرد.

در 6 دسامبر 1958 فانتوم2 رکورد جهانی ارتفاع پرواز مطلق 30040 متر را کسب کرد، و تا 1961 توانست 13 رکورد جهانی پرواز را تصاحب کند. یکی از این رکورد ها پرواز با سرعت 2.6 ماخ بود که در روز 22 نوامبر 1961 به دست آمد و بسییار فراتر از رسیدن به 2 ماخ سرعت اولیه بود.

در دسامبر 1958 اولین قرارداد فانتوم2 برای س اخت 375 فروند تا قبل از پایان سال 1965 منعقد شد. جنگ ویتنام ، که نیروی هوایی، دریایی و تفنگداران دریایی ایالات متحده نیز درآن درگیر شدند، زمینه ی مناسبی را برای تولید انبوه و آزمودن قابلیت های عملی مدلهای مختلف فانتومم بود. ابتدا فقط نیروی دریایی خواهان فانتوم2 بود؛ اما بعدا تفنگداران دریایی و سرانجام نیروی هوایی هم خواستار آن شدند. بعلاوه، جذابیت های عملکرد پروازی فانتوم2، آن را به یکی از مهمترین کالا های صادراتی تبدیل کرد.

از پرتولیدترین مدلهای فانتوم2، مدل ئی بود که ساسا برای نیروی هوایی ساخته شد ولی به زودی به کشورهای دیگر نیز صادر شد. مک دانل با نصب یک توپ هوایی 20 میلیمتری در زیر دماغه و استفاده از سیستم هدف یاب لیزری ، اولین فروند اف.4.ئی را در 1965 به پرواز درآورد. این مدل بی درنگ به طور وسیعی در جنگ ویتنام به خدمت گرفته شد و در مقابل جنگنده های روسی میگ، تلفاتی کمتر با نسبت 1 به 5/2 داشت.ضمن آنکه در عملیات پشتیبان نزدیک هوایی نیز شرکت می کرد.

شرکت مک دانل داگلاس ، که در سال 1967 با ادغام دو شرکت مک دانل و داگلاس تاسیس شده بود، مجوز تولید مدلهایی از فانتوم 2 را به ژاپن ( شرکت میتسوبیشی )، و انگلستان اعطا کرد. اف.4 سی. سی. وی، آخرین مدل ساخت مک دانل داگلاس بود که برای مقاصد تحقیقاتی مورد استفاده قرار گرفت و مجهز به کانارد و سیستم کنترل پرواز باسیم بود.

تسلیحات :

یک قبضه توپ 20 میلیمتری چند لول در زیر ناحیه ی دماغه با 640 گلوله

قادر به حمل 4 موشک هوا به هوای اسپارو در پایه های نصب زیر بدنه

قادر به حمل موشک های سایدویندر یا فالکون یا شرایک یا والی در پایه های نصب زیر بدنه

قادر به حمل شعله نما ها، راکت انداز ها، و انواع بمب های هسته ای و معمولی تا وزن 16000 پوند