هواپیمای اف- Fighting Falcon 16

به نام ایزد یکتا

هواپیمای جنگنده ی سبک چند ماموریته

اف 16  F-16

فایتینگ فالکن  (fighting falcon)

سازنده: جنرال دینامیکس ( ایالات متحده )

ویژگی : اولین هواپیمای تولید شده مجهز به سیستم کنترل پرواز با سیم تمام وقت

اف-16 جزء اولین دسته از هواپیماهایی است که با نام « جنگنده ی با تکنولوژی پیشرفته » (ای.تی.اف ) خوانده می شوند. از ابتدای دهه ی 1970 و در پی اعلام نیاز نیروی هوایی ایالات متحده به یک جنگنده ی سبک و ارزان قیمت موثر در نبرد های نزدیک هوایی، برای تقویت قدرت هوایی کشورهای عضو پیمان ناتو ، دو شرکت نورث روپ و جنرال دینامیکس طرح هایی پیشنهاد دادند.

طرح پیشنهادی نورث روپ، به نام اف-17، اصلاح شده ی جنگنده ی دو موتوره ی پی. 530، بود اما طرح جنرال دینامیکس به نام اف-16 ، جنگنده ی سبک تری بود که فقط یک موتور توربو فن داشت، به همین دلیل ارزان تر بود. با برگزیده شدن طرح اف-16، پیش نمونه ی اولیه ی این هواپیما برای اولین بار در نیمه ی دوم فوریه ی 1974 پرواز کرد و در نوامبر 1980 به خدمت نیروی هوایی درآمد.

موتور اف-16 همان موتوری است که قبلا در اف-15 استفاده شده، کارایی خود را نشان داده بود. به کمک این موتور ، اف-16 توان مانوری زیادی دارد؛ مثلا می تواند سریعا از باند موقت به پرواز درآید، در شعاع بسیار کوچکی نسبت به جنگنده های دیگر دور بزند، و می تواند فشار 9 جی را موقتا تحمل کند.

سیستم کنترل پرواز اف-16 از نوع پرواز با سیم است که با تغییر خودکار انحنای بال و تامین پایداری مصنوعی، کنترل هواپیما را به ویژه در سرعت های بالا و شتابهای زیاد، آسان می کند. ( در شتابهای شدید، قدرت عمل اندام بدن خلبان بسیار بسیار کم می شود، تا جایی که تکان دادن انگشتان نیز برای او بسیار مشکل می باشد.)

حتی اهرم فرمان این هواپیما نیز هیچ تحرک مکانیکی ندارد. این موضوع علاوه بر منافع ویژه اش، بسیار مسئله ساز نیز بوده است. همین مانور پذیری زیاد یکی از دلایل سوانح متعدد جنگنده های اف-16 است. با یک فرمان کوچک خلبان، اف -16 معلق زده و به حالت وارونه قرار می گیرد. در چنین وضعیتی اگر هواپیما در ارتفاع پایین باشد، سقوط آن امری اجتناب ناپذیر است. اف-16 یکی از پر حوادث ترین هواپیما های جهان است.

به دلیل موقعیت ورودی هوای موتور هواپیمای اف-16 در زیر بدنه و نزدیک زمین و به علت کشش بسیار زیاد موتور، این هواپیما باید از باند های تمیز استفاده کند تا ذرات کوچک روی باند به درون موتور کشیده نشود. با وجود این نکته ی منفی، اف-16 قابلیت پرواز در تمام شرایط جوی را دارد.

اولین مدلهای این هواپیما، ای و بی بودند. در نوامبر 1981 برای کاهش محدودیت عقبترین محل مجاز گرانیگاه هواپیما، افزایش محدوده ی پاکت پروازی، و کم کردن سرعت برخاستن،سطح دم افقی اف – 16 افزایش داده شد. همچنین سیستم تهویه ی مطبوع کابین، سیم کشیها، و سازه ی اف-16 طی اصلاحات بعدی بهتر شد.

این تغییرات که در مدل های سی و دی انجام شده، قابلیت اف-16 را در ماموریت های خوا به زمین افزایش داده است. در عرف تولید هواپیما های اف-161ف هرگروه از هواپیما های تولیدی، یک « شماره ی بلوک » دارند. با هرنوع تغییرات در مدل های جدید، از شماره بلوک جدیدی استفاده می شود. مثلا اولین گروه اف-16 سی و دی را بلوک 25 می نامند.

اف-16 به طور وسیعی برای صادرات عرضه شده که کشورهای عضو ناتو از جمله مشتریان آن بوده اند. با فروش 3605 فروند اف-16 تا دسامبر 1996 ، این جنگده یکی از پرفروش ترین هواپیماهای نظامی در تاریخ است.

اف-16 علاوه بر ماموریت های رسمی، در نقش هواپیمای تاکتیکی روز پرواز- شب پرواز همه گونه هوایی ، قابلیت اجرای پشتیبانی نزدیک هوایی و شناسایی نیز دارد.

با وجود سپری شدن بیش از چهار دهه از اولین پرواز این هواپیما، آینده ی پرکاربردی برای آن پیش بینی می شود که طبیعتا اصلاحات بیشتری نیز خواهد داشت.

تصویر 1 / تصویر 2

تسلیحات:

یک قبضه توپ هوایی 20 میلیمتری در محل اتصال بال به بدنه

  قادر به حمل دو فروند موشک هوا به هوا در پایه های نوک باها ، یک فروند موشک در زیر بدنه و شش فروند موشک در زیر بالها

قادر به استفادده از راکت، موشک های هوا به زمین و بمبهای معمولی و لیزری

قابلیت استفاده از موشک های ساید ویندر، امرام، اسپارو ، اسکای فلش، ماوریک، هارم، شرایک و پنگوئن

 کابین اف-16