گرگ

رنگ بدن گرگها در مناطق مختلف متفاوت است و از رنگ سیاه گرگ جنگلی کانادا تا سفید یک دست در گرگهای قطبی متغیر است گرگهای نر بالغ حدود 2 متر طول و 40 تا 45 کیلو وزن دارند و ماده ها حدود 15 سانتی متر کوتاهتر و 5تا 7 کیلو سبکتر از نر ها هستند و از آنجا که حیوانات مناطق شمالی کره ی زمین نسبت به جانوران جنوبی جثه ی بزرگتری دارند وزن گرگهای آلاسکایی نیز سنگین تر از گرگهای جنوبی است و گاهی تا 80 کیلو هم می رسد گرگها عموماً دارای قوه ی بویایی حساس هستند به طوری که می توانند از فاصله ی 1/5 کیلو متری بوها را به خوبی احساس کنند پاهای گرگ از قدرت خارق العاده بر خوردار است تا جایی که می توانند روزانه فاصله ی 60 کیلومتر را با حداکثر سرعت بدوند حداکثر سرعت آنها در فواصل کوتاه 53 کیلو متر در ساعت می رسد.

گرگها به طور گروهی زندگی می کنند و شماره ی گرگهای هر گله از یک جفت تا 36 گرگ می رسد ولی شماره ی متوسط افراد هر گله 6 تا 8 گرگ است گله ی گرگها شباهت زیادی به خانواده ای دارد که روابط نزدیکی بین افراد آن بر قرار است و معمولاً از یک جفت نر و ماده که مشترکاً رهبری گروه را به عهده دارند تشکیل شده که در شکار و آموزش نوزادان به یکدیگر کمک میکنند علاوه بر والدین و توله ها همیشه چند گرگ جوان نیز گله را همراهی می کنند در گله ی گرگها انضباط شدیدی بر قرار است و هر یک از آنها در گروه مقام خود را دارند و سلسله مراتب گروهی را مراعات می کنند بر خورد های بین افراد گله معمولاً با تهدید که نمایانگر رتبه ی هر فرد در سلسله مراتب گروهی اوست خاتمه می پذیرد و چنانچه برخوردی بین دو گرگ صورت گیرد ممکن است دیگر گرگها به طور گروهی به یکی از طرفین دعوا حمله کنند و پیش از

اینکه به یکی از آنها جراحت و زخمی وارد آید دعوا را به پایان برسانند

گرگ‌ها حيواناتي بسيار پرطاقت و خستگي ناپذيرند. سرعت عادي آنها 8 كيلومتر در ساعت است ولي قادرند با سرعت 55 تا 70 كيلومتر و با پرش هايي حدود 5 متر به مدت 20 دقيقه بدوند و مسافت‌هايي حدود 200 كيلومتر را در يك شبانه‌روز با سرعت كمتر طي نمايند.

در فصل تابستان گله ی گرگ اغلب در تاریکی شب شکار می کنند اما در زمستان که غذا کمیاب است گرگهای گرسنه روز و شب به دنبال شکار می روند

پس از هر شکار موفقیت آمیز یک گرگ بالغ با 9 تا 14 کیلو گوشت شکم خود را انباشته میکند چرا که ممکن است در چند روز آینده چیزی برای خوردن به دست نیاید آنها همچنین موظفند  بخشی از غذای خورده شده را در بازگشت به قرارگاهشان برای توله ها و نگهبانان گرسنه دوباره بالا یباورند گرگها برای تغذیه ی توله ها و پیرها غذای گرم و تمیز و کمبیش هضم شده ی معده شان را بالا می آورند و در ختیار آنها می گذارند

پس از صرف غذا گله ی گرگها معمولاً روی زمین دراز میکشند و به استراحت می پردازند ولی ممکن است یکی از آنها تصمم به زوزه کشیدن بگیرد در آن صورت پوزه اش را رو به بالا میگیرد و آوای بلند و سوزناک خود را به آسمان می فرستد به پیروی از او بقیه ی گرگها نیز با جنباندن دم و هیجان زیاد با او هم آواز می شوند

البته تا کنون دانسته نشده است که چرا گرگها زوزه می کشند آنها ممکن است گرگهای سرگردان گله ی خود را به این ترتیب دوباره پیش خود بخوانند و یا اینکه حدود قلمرو خود را به اطلاع گله های رقیب برسانند و بالخره احتمالاً زوزه کشیدن می تواند نوع بخصوصی از ارتباط بین افراد گروه باشد بعضی ها معتقدند که گرگ نیز مانند انسان هر زمانی که دلش بخواهد آواز می خواند

گله ی گرگ ها اجتماع پیشرفته و کاملاً پیچیده ای دارد این سازمان اجتماعی دارای سلسله مراتبی است که بر اساس درجه ی برتری اعضا گروه تعیین می شود این برتری از زمانی که هنوز توله 30 روزه هستند در ضمن بازیهای پر سرو صدای آنها مشخص می شود البته این برتری در بین افراد گروه همیشگی نیست و ممکن است در سالهای بعد به گرگی که از سلامت و قدرت و جاه طلبی بیشتری برخوردار است تعلق گیرد و دیگران را زیر نفوذ خود در آورد

رهبری گله ی گرگها تقریباً همیشه با یک گرگ نر که آلفا نامیده می شود ، در میان ماده ها هم رده بندی مشابهی وجود دارد که توسط یک گرگ ماده ی آلفا رهبری می شود رده های پایینتر این سلسله مراتب توسط گرگهای بالغ مطیع اشغال می شود که در اطراف هسته ی مرکزی گله فعالیت می کنند و گرگهای جوانتر در پایین ترین سطح این سلسله مراتب قرار دارند و عملاً تا پیش از دوسالگی عضو واقعی گروه محسوب نمی شوند اگر سازمان اجتماعی گله را به یک هرم قدرت تشبیه کنیم افراد قویتر و مسن تر در بالای آن قرار دارند و بالعکس افراد جوانتر و ضعیف تر در قاعده آن هستند

یک گرگ نر الفا همیشه با دمی بر افراشته است گرگ دیگر که به رده ی پایین تر تعلق دارد کاملاً از آلفا متمایز است او همیشه دم خود را پایین نگاه می دارد در سازمان اجتماعی گرگها تنها یک استثنا وجود دارد و آن زمانی است که گرگ ماده بزاید در این موقع ممکن است گرگ ماده برای مدتی کوتاه نقش گرگ برتر را به عهده بگیرد

گرگهای نر و ماده ی آلفا غالباً تنها گرگهایی هستند که در داخل یک گله با یکدیگر امیزش میکنند این شیوه ی آمیزش تا اندازه ای شماره ی موالید را تنظیم میکند معمولاً گرگ نر آلفا از جفت گیری گرگهای زیر دست با گرگ ماده ی آلفا جلوگیری می کند  و گرگ ماده آلفا نیز برابر ماده ها همین رفتار را دارد

یک گرگ برتر انتظار دارد دیگران از او اطاعت کنند گرگهای دیگر هم معمولاً به این امر آگاه هستند و داوطلبانه کنار میکشند چنین رفتاری باعث تحکیم ساخت اجتماعی گله ی گرگها می شود و در بقای آن نقش موثری دارد

معمولاً گرگ برتر گروه را رهبری نمی کند بلکه غالباً آن را به عهده ی گرگ نری که در درجه ی دوم اهمیت قرار دارد می گذارد ولی در موارد اضطراری و یا زمانی که گله در شکار موفقیتی به دست نمی آورند گرگ آلفارهبری گله را به عهده می گیرد

وقتی گرگها شکار بزرگی مثل کاریبو یا موس را از پای در می آورند برای جبران چند روز گرسنگی حداکثر استفاده را از آن می کنند به طوری که چیزی جز استخوان و مو از حیوان باقی نمی ماند این پر خوری برای گرگ دو فایده دارد اولاً می تواند در تابستان هنگام بازگشت به آشیانه قسمتی از غذای نیم هضم شده ی خود را در اختیار توله ها و نگهبانان لانه قرار دهد ثانیاً در طول سال قدرت و انرژی لازم را برای مقابله با گرسنگی چند روزه داشته باشد مدت بی غذایی ممکن است روزها به طول انجامد هر چند گرگها از هر نوع جانوری (مانند موش، خرگوش، ماهی و ...) در محدوده زیستگاهشان تغذیه میکنند ولی غذای اصلی آنها به ویژه در فصل زمستان حیوانات بزرگ و کمیابی مانند گوزن یا ... با وجود آن که از پای انداختن شکارهای بزرگ مشکل تر است

گرگهای پیری که توانایی همکاری با گروه را ندارند تنها می مانند آنها که قدرت شکار ندارند از فاصله ی دور گله را تعقیب می کنند و از باقیمانده ی ناچیز شکار آنها استفاده میکنند

گرگ آلفا

گرگي است كه رهبري گله رابه عهده مي گيرد.اين گرگ قوي ترين وباتجربه ترين نر گروه است.البته ماده هانيز مي توانند دراين مقام قرار گيرند.گرگ هابه صورت ستوني به دنبال هم حركت مي كنند وگرگ الفا درجلوي ستون ودرحالي كه موهاي بدنش راپوش مي دهدوگوش هاودمش رابالامي گيرد،كه نشان دهنده ي رهبر گروه بودن است.وظيفه ي گرگ الفا تصميم گيري درمورد سمت وسوي مهاجرت،وقت استراحت يا ادامه ي مهاجرت وزمان حمله براي شكارو.....است.گرگ الفا بهترين قسمت شكار رامي خورد‍! بقيه ي اعضاي گروه نسبت به قدرتشان جايگاه هاي بعدي را درگروه اشغال مي كنند .اين رده بندي حتي در ميان توله هاهم وجود دارد.

زبان بدن !

گرگ ها با استفاده از حركات بدن باهم حرف مي زنند.وضعيت هاي متفاوت گوش ها،دم ولب ها معاني گوناگوني دارد.

گوش به جاي چشم!

حس بينايي گرگ ها زياد قوي نيست .ولي حوس شنوايي وبويايي آن ها بسيار كار امد است.گرگ ها مي توانند بيش از 40كيلومتري بشنود ان ها مي توانند بوي حيوانات ديگرراحتي از فاصله ی  1/5 كيلو متري تشخيص دهند.

گرگ‌ها طعمه خود را از طريق تعقيب كردن و معمولاً با همكاري يكديگر شكار مي‌كنند. قبل از حمله وضعيت تك‌تك حيوانات گله را بررسي مي‌كنند و پيرترين، ضعيف‌ترين و مريض‌ترين حيوان را براي شكار انتخاب مي‌كنند. پس از شكار چند روز در كنار طعمه خود به استراحت مي‌پردازند و سپس براي به دست آوردن غذا به محل جديدي مي‌روند. به جز مواردي خاص تاكنون مدرك مستدلي مبني بر حمله گرگ به انسان دريافت نشده است. طبق بررسي‌هاي انجام شده اكثر حملاتي كه به گرگ نسبت داده مي‌شود توسط سگ انجام گرفته است.

توليدمثل: جفت‌گيري در اكثر مناطق در فصل زمستان انجام مي‌گيرد، در زمان مقاربت براي مدتي قادر به جدا شدن از يكديگر نيستند. معمولاً نر و ماده غالب به ديگر اعضاء گروه اجازه جفت‌گيري نمي‌دهند. پس از جفت‌گيري نر و ماده به طور مشترك شروع به تدارك محل زايمان مي‌كنند. معمولاً دو محل را براي لانه انتخاب مي‌كنند تا به مجرد احساس خطر بچه‌ها را به دندان گرفته و آنها را به لانه ديگر منتقل كنند. پس از حدود دو ماه يك تا 10 (معمولاً سه تا شش) بچه مي‌زايد. گرگ نر مسئوليت تهيه و آوردن غذا براي ماده و بچه‌ها را به عهده دارد. آنها از غذاي نيمه هضم شده كه گرگ نر بالا مي‌آورد استفاده مي‌كنند. بچه‌ها در موقع تولد كور هستند و بعد از حدود 12 روز چشم باز مي‌كنند. رنگ آنها معمولاً تيره است. بعد از سه هفته بچه‌ها در جلوي لانه مشاهده مي‌شوند. وابستگي آنها به پدر و مارد كه به طور مشترك از بچه‌ها مواظبت مي‌كنند حدود شش ماه است. معمولاً گرگ‌ها در 22 ماهگي به سن بلوغ مي‌رسند.

تعداد گرگ ها در کشورهای اروپایی :

گرینلند ( دانمارک ) : 50 تا 100 گرگ ؛ توانایی حفاظت از 90 درصد آنان امکان پذیر است .

پرتقال : 200 تا 300 گرگ ؛ تحت حفاظت هستند .

اسپانیا : 2000 گرگ ؛ برخی از آنان حفاظت می شوند و جمعیت گرگ ها در حال رشد است .

ایتالیا : 500 تا 700 گرگ ( البته برخی منابع بالای 800 گرگ آمار داده اند ) ؛ تحت حفاظت هستند .

فرانسه : 40 تا 50 گرگ ( در منابعی دیگر 80 تا 100 گرگ ذکر شده است ) ؛ جمعیت گرگ های فرانسه از مهاجرت این گونه از ایتالیا ، پدید آمده اند . حفاظت شده و در حال رشد هستند .

آلمان : 35 گرگ ؛ این گرگ ها از غرب لهستان مهاجرت کرده اند و جمعیت آنان در حال رشد است .

سوئیس : 1 تا 2 گرگ ؛

نروژ : 12 تا 18 گرگ ؛ این گرگ ها در نزدیکی خط مرزی با سوئد هستند .

سوئد : 200 گرگ ؛ حفاظت می شوند و در حال رشد هستند .

دانمارک : احتمالا یک گرگ که آن هم از آلمان مهاجرت کرده است .

فنلاند : 116 تا 123 گرگ ؛ گرگ های اسکاندیناوی هم به فنلاند مهاجرت می کنند . این گرگ ها دارای برنامه های حفاظتی می باشند .

لهستان : 700 تا 800 گرگ ؛ در حال افزایش می باشند .

استونی : 200 گرگ ؛ در دهه ی 90 میلادی این تعداد 500 قلاده بوده است .

لیتوانی : 300 تا 400 گرگ

لتونی : 600 گرگ ؛ تحت حفاظت . لتونی در اواسط دهه ی 90 میلادی ، 900 گرگ داشته است .

بلاروس : 1500 تا 2000 گرگ

اوکراین : 2000 گرگ ؛ این رقم با توجه به این است که اوکراین از گرگ ها حفاظت نمی کند .

جمهوری چک : 20 گرگ ؛ حفاظت شده .

اسلواکی : 350 تا 400 گرگ ؛ حفاظت شده .

اسلوونی : 70 تا 100 گرگ ؛ در حال افزایش هستند .

کرواسی : 200 گرگ ثابت .

بوسنی و هرزگوین : 400 گرگ ؛ در حال کاهش هستند .

صربستان و مونته نگرو : 500 گرگ ثابت .

مجارستان : 50 گرگ ؛ حفاظت شده .

رومانی : 2500 گرگ ؛ به دلیل اینکه گرگ ها جانوران ملی و نماد حیات وحش رومانی هستند ، از آنها حفاظت می شود و در حال افزایش هستند .

بلغارستان : 800 تا 1000 گرگ

یونان : 200 تا 300 گرگ ؛ حفاظت شده .

مقدونیه : 1000 گرگ ؛ با اینکه گرگ ها در مقدونیه برنامه های حفاظتی ندارند ولی در حال افزایش هستند .

آلبانی : 250 گرگ ؛ به دلیل اینکه گرگ ها در آلبانی حفاظت می شوند در حال افزایش می باشند .

بدین ترتیب آمارها نشان می دهد قاره اروپا دارای 14835 تا 16099 قلاده گرگ است که به طور میانگین این آمار را بین 10000 تا 20000 گرگ تخمین می زنند . البته منابع جدید از حضور 18000 تا 25000 گرگ در اروپا خبر می دهند .

ترکیه :

گرگ جانور ملی و اساطیری کشور ترکیه است و در فرهنگ اصیل این کشور نقش بسیار پررنگی دارد . با این وجود جمعیت گرگ ها در سراسر ترکیه رو به کاهش است و حتی در بخش هایی مانند قسمت هایی از غرب ترکیه ، گرگ ها از بین رفته اند . تخمین زده می شود که حدود 7000 گرگ در ترکیه زیست داشته باشند . گونه ی این گرگ ها خزری و هندی است البته شاید اوراسیایی ها هم وجود داشته باشند .

روسیه :

روسیه 3 گونه گرگ دارد . گرگ های توندرا ، روسی و اوراسیایی میهمان این کشور هستند . روسیه دارای یکی از بیشترین جمعیت های گرگ در جهان است . این کشور با در اختیار داشتن 25000 تا 30000 قلاده گرگ ، تنها کشور کانادا را در لیست تعداد گرگ ، بالای سر خود می بیند . با اینکه گرگ ها در روسیه حفاظت نمی شوند ولی احتمالا در حال افزایش هستند .

حتی برخی منابع از وجود 20000 تا 60000 گرگ در روسیه خبر می دهند و این کشور را دارای پرتعداد ترین جمعیت گرگ می خوانند . اما این نظریه جای بحث دارد .

فعلا که از نظر آمار روسیه حدود 25 تا 30 هزار گرگ دارد .

قاره ی آسیا :

اگر روسیه را کشوری جدا از آسیا بدانیم ، 4 نوع گرگ اوراسیایی ، هندی ، خزری و عربی در آسیا زیست می کنند . غیر از هندوستان ، هیچ کشور آسیایی برنامه ای برای حفاظت از گرگ ها ندارد . تعداد گرگ های کشورهای آسیایی در ذیل خواهد آمد .سوریه : احتمالا 200 گرگ

لبنان : 50 گرگ

مناطق اشغالی : 150 گرگ

اردن : 200 گرگ

عربستان : 300 تا 600 گرگ

هندوستان : 1000 گرگ ؛ از این گرگ ها حفاظت می شود و احتمالا در حال افزایش هستند .

چین : 12500 گرگ ؛ جمعیت گرگ ها در چین در حال کاهش است .

مغولستان : 10000 تا 20000 گرگ

قزاقستان : 30000 گرگ ثابت ؛ هر ساله در حدود 2000 گرگ در این کشور کشته می شوند .

ازبکستان : 2000 گرگ

قرقیزستان : 4000 گرگ

ترکمنستان : 1000 گرگ

تاجیکستان : 3000 گرگ ثابت

گرگ ایران :

جمعیت متداول و قابل اعتمادی برای کشورهای عراق ، ایران ، افغانستان ، نپال ، بوتان ، پاکستان ، عمان و یمن وجود ندارد .

بدین ترتیب جمعیتی بین 64400 تا 74700 گرگ در آسیا زیست می کنند . البته اگر آمار کشورهای ذکر نشده را هم اضافه کنیم شاید تا 80000 قلاده هم برسد .

قاره ی آمریکای شمالی :

حضور گرگ در آمریکای مرکزی و کشور مکزیک با ابهام بسیاری رو به روست . برخی محققان اعتقاد دارند پس از دهه ی 70 میلادی گرگ های مکزیکی به کلی در خاک مکزیک از بین رفتند و فقط جمعیت کوچکی از آنها در جنوب ایالات متحده زیست می کند . اما برخی دیگر معتقدند جمعیت گرگ های مکزیک هرچند بسیار اندک و شاید از طریق مهاجرت های بین مرزی ، ولی همچنان وجود دارد . برخی منابع از وجود 5 قلاده گرگ مکزیکی در خاک کشورش خبر می دهند .

اما بر خلاف مکزیک ، کشورهای آمریکا و کانادا به همراه منطقه ی آلاسکا ، پرجمعیت ترین ، زیباترین و قوی ترین گونه های گرگ خاکستری را در اختیار دارند . به غیر از گرگ مکزیک که در جنوب ایالات متحده و در آریزونا و تگزاس زندگی می کند ، 4 گونه گرگ قطبی ، آلاسکا ، شرقی کانادا و کانادایی در دو کشور آمریکا و کانادا زیست دارند . بزرگترین گرگ جهان از نظر جثه در کانادا زندگی می کند .

جمعیت این گونه ها در کشورهای مذکور به شرح زیر است .

مکزیک : احتمالا 5 قلاده

آمریکا : 8000 تا 11000 گرگ در آلاسکا ، 5500 قلاده در ایالات متحده به همراه 130 گرگ قرمز و 42 گرگ وحشی مکزیکی در آریزونا

به طور کل کشور آمریکا بین 13500 تا 16500 قلاده گرگ دارد .

کانادا :

کشور کانادا از نظر تعداد جمعیت و گونه ی گرگ در جهان اول است . 4 گونه گرگ در کانادا جمعیتی در حدود 48500 قلاده را دارا می باشند که البته آمارهای معتبر دیگری از وجود 52 تا 60 هزار گرگ در کانادا اطلاع می دهد .

بدین ترتیب حدود 65500 تا 76500 قلاده گرگ در قاره ی آمریکا زیست می کنند .

 آمارها نشان داد که قاره ی آسیا احتمالا بیشترین تعداد گرگ را در جهان دارد . البته این فاصله بسیار اندک است اما اگر کشور روسیه را جزء آسیا حساب کنیم این قاره ی پهناور به طور قطع بیشترین تعداد گرگ را دارد .

پس تعداد کل گرگ های جهان بین 179900 تا 213200 قلاده است که اگر جمعیت های محاسبه نشده را در نظر بگیریم این آمار تا 220000 قلاده قابل افزایش است .

اما به طور میانگین حدود 200 هزار گرگ در جهان وجود دارد .

افسوس که این آمار تا همین قرن اخیر حدود 2 میلیون قلاده بوده است . یعنی ده برابر بیشتر .

گونه ها و جمعیت گرگ های ایران :

همان طور که گفته شد متاسفانه در کشور ما ، رقم نزدیکی برای تعداد گرگ ها وجود ندارد و این ضعف سازمان مسئول برای حفاظت و حمایت از اصلی ترین و پرتعداد ترین جانور گوشت خوار برگ جثه کشور است . حتی گونه های گرگ حاضر در ایران هم مشخص نیستند .

با اینکه می توان گفت گرگ شناخته شده ترین جانور برای همه مردم ایران است اما هیچ تحقیقات اصولی و مهمی برای شناسایی گونه های مختلف این سگ سان در کشور ما انجام نگرفته است .

اما طبق آخرین عکس ها و اطلاعات ، می توان گفت در ایران همان 3 نوع گرگ اوراسیایی ، هندی و خزری وجود دارند که البته اوراسیایی ها به نظر بیشتر از بقیه می رسند .

رنگ های گرگ ایرانی را هم خاکستری کم رنگ ، خاکستری معمولی ، قهوه ای کم رنگ ، نارنجی ، زرد کم رنگ ، سفید و سیاه تشکیل می دهند .

در برخی منابع ، جمعیت گرگ های ایرانی بیشتر از 1000 قلاده تخمین زده شده است

 که این رقم هم چندان جالب نیست . تنها آماری که در کشور درباره ی تعداد گرگ وجود دارد ، آمار انجمن یوزپلنگ ایرانی در رابطه با پژوهش گرگ های منطقه ی قمیشلو استان اصفهان است . در این تحقیق که توسط سرکار خانم فاطمه حسینی زوارئی انجام گرفته است جمعیت گرگ ها در مساحت 89813 هکتار از پارک ملی قمیشلو ، حدود 50 تا 70 قلاده تخمین زده شده است . البته این تعداد گرگ در چنین مساحت نسبتا کوچکی به دلیل وفور طعمه است .

به هر حال جای امیدواری دارد در فلاتی که بچه هایش باید از گرگ بیشتر از پدر و مادرشان بترسند و گرگ ها برای بزرگسالانش هم مرتبه ی شیطان است ، هنوز گرگ ها در جای جای و نقطه نقطه ی این سرزمین سلطان وحوش اند .

و همین راز جذابیت خارق العاده ی پادشاه پستانداران عالم است .

ترک رخ تو نمی کند با صد طعن

این مردم دیده گرگ باران دیده است