اژدها

اژدها :

امسال در تقویم چینی سال اژدهاست. در بین موجودات جادویی ، اژدها شاید معروفترین و کم اقبالترین باشد. اژدها از قدیمی ترین داستان ها، تا جدیدترین آنها حضور دارد. در داستان های دینی ( عصای حضرت موسی ^(ع) ) ، حماسه های ملی ( رستم ، زیگفیرید ، هرکول و بسیاری از قهرمانان افسانه ای تمامی ملت ها ) و در تشبیهات بزرگترین ادیبان تمامی اعصار ( مثلا در آثار شکسپیر ) اژدها وجود دارد. با این حال عجیب است که علم جدید برای اژدها هیچ شانسی قائل نیست..

درگذشته اما چنین نبود و مردم واقعا به اژدها باور داشتند. برای همین است که در طلسم ها هیچ وقت از نقش اژدها استفاده نمی کردند؛ چون می ترسیدند که همان اسم یا نقش اژدها ، او را فرا بخواند. اژدها در اساطیر چین و باقی دنیا، دو ماهیت کاملا متفاوت دارد ؛ اژدهای چینی که به آن « لونگ » می گویند، موجودی مقدس است

.

در چین ، تمام اشیا از دو اصل مکمل و ابدی-ازلی یین و یانگ ( همان دایره ی معروف سیاه و سفید معروف کونگ فو!!! ) سرچشمه می گیرند. نمادهای یین تاریکی ، عدد جفت، سرما ، زمین ، رنگ نارنجی و ببر هستند و یانگ را گرما ، نور ، آسمان ، رشد و نمو، کوه ، رنگ آبی و اژدها هستند.

طبق عقاید چینی های باستان، از پیوند یین و یانگ با چیز های دیگر ، 10 هزار موجود مختلف به وجود می آید. اژدها و ببر ، تنها موجوداتی هستند که فقط از یکی از این دو ننماد شکل گرفته اند برای همین است که اژدها مقدس است و شکار ببر و اژدها گناهی بزرگ؛ گو اینکه اژدها اصلا شکار نمی شود.

در غرب چین ، از هند تا دورترین سرزمین ها همه جا اژدها موجودی ترسناک و شرور است. چنان که سنت اگوستین در « اعترافات » خود نوشته است : شیطان همانند شیر و اژدهاست؛ شیر از لحاظ درنده خویی و اژدها از لحاظ مکر.» در شاهنامه دشمنان رستم او را به « پیلی سوار بر اژدها » توصیف می کنند که به ترسناکی او و اسبش اشاره دارد.

هر پهلوانی نمی تواند شکارچی اژدها شود؛ در میان حماسه های ملی ایرانیان ، فقط سام ( نیای رستم ) و رستم ، گشتاسپ و پسرش اسفندیار ، اردشیر بابکان ( موسس سلسله ی ساسانی ) و بهرام گور ، اژدها کش هستند.

عمر اژدها را بیشتر از تمام موجودات وصف کرده اند. مولانا در مثنوی می گوید : نفس اژدرهاست، او کی مرده است؟»

معمولا اژدها را با مرواریدی در دهان تصویر می کنند که حیات و قدرت  اژدها بسته به آن مروارید است. اگر آن مروارید گم شود یا کسی آنرا بدزدد، اژدها هم می میرد ( در بعضی افسانه ها ). طبق برخی دیگر از افسانه ها ، اژدها از ناحیه ی قلب آسیب پذیر است و شکارچیان اژدها باید شمشیر یا تیرش را درست در این نقطه وارد کند.

اینکه اژدها می تواند با آدمی سخن بگوید یا نه ، محل اختلاف است. در شاهنامه در باب دوم ، اژدها با رستم سخن می گوید ولی در بقیه ی اژدهایان ، اکثرا ، با پهلوانان هیچ حرفی نمی زنند. طبق عقاید چینی ها ، اژدها با موجودات فانی سخن نمی گوید، در داستان های معاصر اما بیشتر اژدها ها با آدمی سخن می گویند.

یک مورد اختلاف دیگر در محل سکونت اوست. در بسیاری از داستان ها اژدها ساکن کوه ها یا قصرهای ویران شده است, ولی چینی ها اعتقاد دارند اژدها بر فرراز ابرها زندگی می کند.

اژدها نگهبان گنج های زیرزمینی است. همان طور که در بسیاری از داستان ها از جمله « هابیت » ( مقدمه ی ارباب حلقه ها ) ، بیلبیو بگینگز هم اژدهایی را فریب می دهد تا گنجش را بدزدد.

تصویر اژدها علامت شجاعی و پردلی است. در شاهنامه ، نفش پرچم رستم ، اژدهاست و در « ایلیاد » هومر، نقش سپر آگاممنون ( پادشاه کل یونان ) اژدها بوده است. دیدید گمل در سری « درنای » زبده ترین واحد ارتش آن سرزمین را « لژیون اژدها » لقب داده . روی پرچم های واحد سواره نظام انگلستان در قرون 12 تا 19 ، نشان اژدها تصویر شده بود.

در چین به تخت پادشاه، تخت اژدها می گفتند. در روم باستان ، اژدها علامت گروهان بود همان طور که عقاب علامت هنگ به شمار می رفت.

در ادبیات یونان باستان ، شنیدن جمله ی « زمین با اژدها جفت می شود » از زبان پیشگو ، به معنای پایان خشکسالی و آمدن باران است. بالاخره در فالگیری چینی ، یعنی در کتاب « ای چینگ » ، اژدها به عنوان نشان خردمندی و تصمیم عاقلانه توصیف شده است.

* زهر اژدها : طبق نوشته ی قزوینی در « عجایب المخلوقات » زهر اژدها هیچ پادزهری ندارد. حتی نفس کشیدن او هم مسموم است و اگر به کسی بخورد ، در دم جانش گرفته می شود. وقتی سام اژدها را می کشد ، زهری که از دهان او بیرون می آید ، برای یک سال آب رودخانه را مسمو می کند. ظاهرا همین زهر است که باعث نفس آتشین اژدها می شود. البته اژدها های شرقی آتش ندارند اما اژدها های مجارستانی و انگلیسی سوزننده هستند.

* دندان اژدها : پلینی در « تاریخ طبیعی » فصلی را به خواص اجزای مختلف اژدها اختصاص داده و می گوید : پوست ، چگر ، قلب و شاخ اژدها خاصیت جادویی دارد. از جمله دندان اژدها  که  بستن آن به گردن موجب نرم شدن دل معشوق (!!!!) ، ترحم شاهان و اغماض اربابان را به همراه دارد. اژدها دندان های بسیاری دارد.

* خون اژدها : خاصیت خون اژدها این است که اگر بر نقطه ای از پوست مالیده شود ، دیگر بر آن نقطه از پوست هیچ تیغ و شمشیری اثر نمی کند. زیگفرید ( اسطوره ی آلمانی ها ) هنگامی که داشت در خون اژدها حمام می کرد ، برگی بر پشت کمرش نشسته بود و خون اژدها به آن نقطه نرسید و همان نقطه آسیب پذیر باقی ماند.

* قلب اژدها : در داستان های اروپایی ، پوست اژدها در قسمت قلبش ضعیف تر است و از همانجا می شود او را شکست داد. هرکول ، زیگفرید، سنت جورج همه روششان همین بوده است. اما در داستان های شرقی ، قهرمان معمولا باید سر اژدها را قطع کند. رستم نیز معمولا همین کار را می کرد و لی سام با گرز خود سر اژدها را خرد می کرد.

* پوست اژدها :  پوست اژدها فلس فلس است و جز در ناحیه ی قلب هیچ شکافی ندارد. برای همین بیوولف برای خودش از پوست اؤدها زره درست کرده بود. غیر از او هیچ قهرمانی نیست که از پوست اژدها  زره درست کرده باشد. هرکول از پوست الماس گون شیر افسانه ای ، زره رستمف (؟؟ ) از ببر بود.