اسب
وضعیت بقا
رامشده
طبقهبندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: فردسمان
تیره: اسبیان
نام علمی:
Equus caballus
واژه اسب (Aspa)(آفریده نیک) که در اوستا آمدهاست، خود یک واژه، از دوره پیش از تاریخ و به احتمال زیاد مادی(پارتی، اوستایی)است، و در پارسی باستان (asa) بوده و در سانسکریت (acva) آمدهاست. و بسیاری از نامهای اساطیری در متون کهن از این واژه گرفته شدهاست، به مانند: «اسپریس» به معنی میدان اسب دوانی و «اسپست» به منای یونجه که با تلفظی متفاوت به برخی زبانهای دیگر منتقل شدهاست.
نام اسب همواره با واژههایی مانند چابکی همراه بودهاست. پیشینیان برای اسبهای خود احترام بسیاری قائل بودند به گونهای که صاحب اسب، نیاکان اسب نژادین خود را تا ۱۲ نسل پشت میدانست و به هنگام مرگ اسبش به شدت غمگین میشد
تاریخ تکامل اسبها هنوز به طور دقیق مشخص نمیباشد. برای مثال، زمان جدا شدن گونههای الاغ (اکووس آسینوس)، اسبهای وحشی (اکووس فروس) و گورخرها و اسبهای اهلی (اکووس کابالوس) معلوم نیست. همچنین مشخص نیست گونهٔ اسبهای اهلی حاصل انتخاب طبیعی هستند یا انتخاب مصنوعی توسط انسان. قدیمیترین سنگوارههای مربوط به این گونه به هفت هزار سال پیش از میلاد باز میگردند. ابتدا اسب به منظور تهیهٔ غذا شکار میشدهاست، ولی با گذر زمان انسان آن را به فرمان خود در آورد و برای تهیهٔ شیر و گوشت، و نیز حمل و نقل، آن را پرورش داد. قدیمیترین آثار رام کردن اسبها در اروپای شرقی، شمال قفقاز و آسیای مرکزی یافت شدهاند. پرورش و تربیت اسبها به مرور زمان اهمیت ویژهای یافت و انسان به درساژ و اصلاح نژاد پرداخت.
نژادهای مختلف
نژادهای اسب زیاد و متفاوت است. این فراوانی حاصل آمیختگی اسبها توسط انسان، و نیز انتخاب طبیعی میباشد. به طور کلی اساس جدا کردن اسبها از پونیها، قد آنها میباشد. قد اسب (بلندی جدوگاه) باید از ۱٫۴۸ متر بیشتر باشد. با این وجود استثنا نیز داریم (مثلاً فالابلا).
در اینجا نام و توضیح برخی از نژادهای اسب آورده شدهاست:
اصیل ایرانی :
گذشتهٔ این نژاد هنوز به درستی شناخته نشدهاست، ولی بی تردید این نژاد بسیار قدیمی است و از خاور میانه و نواحی دشتی و کوهستانی یا نیمه کوهستانی این منطقه ریشه گرفتهاست. طی تلاش ایرانیان از قبل از هخامنشیان در پرورش و اصلاح این نژاد، اسبهای اصیلی به وجود آمدند که به خاطر چابکی و مقاومتشان مایه حیرت شدند اما بیشترین فعالیتهای اصلاح این نژاد در زمان اشکانیان که ساکن شمال شرق ایران بودند انجام شد و اشکانیان که سوارکارانی ماهر بودند پس از در دست گرفتن حکومت در ایران در۲۵۰ ق. م اسب پارسی را به اسب ترکمن ترجیح داده و به مرور زمان رو یه اصلاح و پرورش این نژاد و مقاوم کردن آن آوردند. نژاد اسبهای اصیل انگلیسی از آمیزش اسبهای پارس و اسبهای محلی (انگلیسی) ریشه میگیرد. خون این نژاد امروزه تقریباً در رگهای همهٔ نژادهای سبک وزن جاری ا ست.
قد این اسبها بین ۱٫۴۵ تا ۱٫۵۵ متر است. آنها میتوانند هر رنگی داشته باشند ولی ابلق نیستند. رنگ مشکی نیز در آنان بسیار نادر است. موهای اسب پارس ابریشم مانند است. یکی از خصوصیات آن دمش است که بالا نگه داشته شدهاست (حتی به هنگام حرکت). از خوصوصیات دیگر آن سر کوچک و برجسته، گردن بلند و کمانی، کمر کوتاه، کپل بالا و افقی و پاهای محکم آن است. پوست اسب پارس نازک است، به طوری که رکهای آن به خصوص در سر، مشخص هستند. پیشانی آن صاف است سوراخهای بینی آن باز میباشد. به علاوه، اسب پارس بر خلاف دیگر نژادها ۱۷ دنده و ۵ مهرهٔ کمری دارند (به جای ۱۸ دنده و ۶ مهرهٔ کمری).
خصوصيات اندام شناسي اسب عرب ايران :
معمولاً وضعيت اندام شناسي ،يك اسب در سه بخش سر ، بدن و يال و دم و اندام حركتي مورد بررسي قرار مي گيرد . قد اسب عرب را از سطح زمين تا مرتفع ترين ناحيه جدوگاه 142 تا 149 سانتي متر و گاهي حدود 145 سانتي متر مطرح كرده اند.
الف ) مشخصات سر :
پيشاني : معمولاً عريض ، مسطح و يا كمي برجسته است .
روي بيني : در اسبهايي كه قسمت وسط بيني در مقطع طولي و نماي عرضي ، عرض كمي داشته باشد آن را جمع مي نامند كه برخي نويسندگان اين ويژگي را در اسب عرب مطرح مي كنند ولي يكي از ويژگيهاي اسب عرب در اين ناحيه مقداري فرورفتگي در سطح طولي است و گاهي اوقات هم صاف ديده مي شود ، روي بيني اسب خوزستان عمدتاً صاف است .
انتهاي بيني و منحزين : در اسب عرب انتهاي بيني به طور واضح برجسته مي باشد و و منحزين كاملاً گشاد و ناصاف مي باشد
گوش : معمولاً گوشهاي اسب عرب كوچك هستند . گوش اسب عرب از تركمن كوچكتر است .
چشم : يكي از ويژگيهاي بارز اسب عرب چشمهاي زيباي آن هستند كه جذابيت و زيبائي خاصي به چهره آن مي بخشند ولي به طور كلي چشمهاي اسب عرب درشت ، گرد و معمولاً حدقه برجسته دارند كه برجستگي حدقه در چشمان اسب عرب از ويژگيهاي شاخص آن است .
گونه : گونه در اسب عرب مشخص است . معمولاً داراي سطحي گرد است .
لبها : باريك و متناسب است و زيبائي خاص به چهره مي دهد .
به طور كلي اگر بخواهيم از اختصاصات عمومي و ويژگيهاي اختصاصي ناحيه سر در اسب عرب صحبت كنيم مي توانيم بگوئيم كه اسب عرب سري متناسب با بدن خود دارد كه سر در ناحيه گونه ها عمق زيادي دارد و معمولاً در ناحيه پيشاني در حد فاصل چشمها برجستگي سپر مانندي به نام جبه دارد و در ناحيه لبها و پوزه كمي جمع تر مي شود و كلاً سر فرمي مثلثي شكل پيدا مي كند و در ناحيه دو فك تحتاني فضاي وسيعي وجود دارد كه در اسب خوب اين فاصله منحصر به فرد است .
ب ) مشخصات بدن و يال و دم :
جدوگاه : معمولاً چون اسب عرب داراي اتصال قوي گردني – سينه اي مي باشد در نتيجه ارتفاع جدوگاه با گردن يكي شده و معمولاً جدوگاه مشخص در اسب عرب به چشم نمي خورد و بصورت پيوسته با گردن بلندي مي يابد.
كمر : معمولاً زين گاه اسب عرب اندكي پائين تر از سطح كپل و جدوگاه مي باشد كه مقدار اين پائين افتادگي كمر بسيار متناسب با بدن و خوش فرم است .
كپل : كپل اسب عرب يكي از ويژگيهاي اندام شناسي آن است معمولاً اسب عرب داراي كپل گرد و كاملاً برجسته و بسيار خوش فرم است .
سينه : اين ناحيه در اسب عرب هم در عرض و هم در طول عمق متناسبي دارد و به خاطر عرض زياد و متناسب آن ناحيه با ناحيه شكم پيوسته به نظر ميرسد . در هر صورت اين عمق متناسب سينه به همراه منخرين گشاد و فاصله زياد دو فك تحتاني ، شرايط تنفسي خوبي را براي اين نژاد فراهم مي سازد . در هر صورت سينه عريض و عضلاني از اختصاصات اين نژاد مي باشد .
شكم : در اسب عرب شكم به صورت مدور و استوانه اي در امتداد سينه قرار دارد .
يال و دم : يال و دم بلند و پرپشت در اسب عرب يكي از ويژگيهاي بارز و شاخص اين نژاد مي باشد كه زيبائي و جلوه زيادي به آن مي بخشد . يكي از ويژگيهاي اسب عرب بالا گرفتن دم در هنگام حركت است .
ج ) اندامهاي حركتي : از شاخص ترين ويژگيهاي اندام حركتي سم هاي سخت ، بزرگ و معمولاً مقطع گرد آنها است . همچنين دستها و پاها كاملاًعضلاني و قلم در اندامهاي حركتي جلو و عقب قطر متناسب و قوي دارند و هم چنين يكي از ويژگيهاي اسب عرب وجود موهايي در پشت ناحيه بخلق است كه . همچنين در مفصل خرگوشي ( Hock ) در اسب عرب خميدگي نسبت به بقيه نژادها اندكي بيشتر است . توضيح : يكي از ويژگيهاي اسب عرب در مورد گردن آن است كه معمولاً اسب عرب قوسي در ناحيه گردن دارد كه معمولاً به سر فرمي قوسي شكل يا قويي شكل مي دهد .
تفاوت اساسي ساختار و تركيب بدن اسب عرب با ساير اسبها:
اسبهاي دنيا داراي 18 دنده – 6 مهره كمري و 18 مهره دمي مي باشند . اما اسب عرب داراي 17 دنده – 5 مهره كمري و 16 مهره دمي مي باشند . اين اختلاف، به تحرك زياد و ناحيه دم حيوان كمك مي كند . ناحيه پشت حيوان كوتاه و تا حدودي مقعر مي باشد . دست و پاي قوي و بدن جمع و جور جزء صفات خوب اسب عرب است . اسب.
(اسب اصولا حیوانی است که در آب و هوای سرد و خشک تکامل یافته و در مناطق بیابانی همچون کویرهای عربستان رشد نیافتهاست. اسب پارسی در زمان ابتدای حکومت ساسانیان ۲۳۰ م ابتدا وارد عراق کنونی و سپس وارد یمن و عربستان شد.)
اصیل ترکمن:
اسب ترکمن گونهای از زیباترین اسبها است که در منطقهٔ ترکمن صحرا زیست کرده و پرورش مییابد. رنگ آنها بیشتر خاکستری رنگ و بدنی کشیده و لاغر دارند. شکم آنها بر خلاف بسیاری از نژادهای دیگر اسبها، تخت و به معنی دیگر شکم آنها لاغر است. صادرات این اسب به خارج از کشور ممنوع است !
اسب ترکمن اسبی است دارای ویژگیهای منحصر به فردی از جمله: قد ۱۴۸ تا ۱۵۵ سانتیمتر، گوشهای بلند ومتحرک، سینه فراخ و متناسب، کپل کم شیب با عرض خوب، مفاصل قوی، سمهای محکم با زاویه مناسب، تحمل حرکات سنگین ورزشی و…است. رنگهای اصلی این نژاد: کهر، نیله، کهرنگ، سمند و قره کهر میباشد.
نژادهای شناخته شده از اسب ترکمن در چهار گروه: یموت، آخال تکه، چناران(مخلوط از تلاقی اسب ترکمن وعرب) و گوگلان (منقرض گردیده) دسته بندی شدهاند.
اسب ترکمن اندامی کشیده، دُمی باریک، سر و گردن زیبا دارد. برای اسبهای بانژاد ترکمن درسالهای گذشته ذخیرههای ژنتیک این اسب، تقاضای جهانی یافتهاست. اسب ترکمن در نزد ترکمنها پیشینهای طولانی در سنن و زندگی صحرانشینی وجنگ وگریزها درگذشته داشتهاست.
(گفتنی است برنامههای اشتباه ایران در نیم قرن گذشته لطمه زیادی به ذخیره ژنتیکی اسبهای ترکمن زدهاست و متاسفانه تعداد اسبهای ترکمن خالص و خوب به شدت کاهش یافتهاست.)
امروزه خالصترین اسبهای ترکمن ایران را در منطقه راز و جرگلان ترکمن صحرا از توابع استان خراسان شمالی میتوان یافت که بیشترین جمعیت این اسب را دارا میباشد. خوشبختانه در سالهای اخیر توجه بیشتری به تولید اسبهای ترکمن شدهاست. تعدادی اندک و پراکنده از این نژاد توسط علاقه مندان در تبریز، اصفهان، تهران و همدان نیز نگهداری میشوند.
اصیل انگلیسی ( تروبرد) :
این نژاد دیرینهٔ طولانیای ندارد و از آمیزش اسبهای اصیل پارسی با اسبهای محلی در انگلستان به وجود آمدهاست. بلندی جدوگاه اسبهای اصیل انگلیسی بین ۱٫۶۵ تا ۱٫۸۰ متر است. اسبان این نژاد تیزپاترین اسبهای دنیا هستند و از آنها در مسابقات اسبدوانی به خصوص مسابقات تاخت استفاده میشود. این اسبها معمولاً در مسابقات درساژ و پرش نیز موفق هستند. اسبهای اصیل انگلیسی نسبتاً حساس، زودشکن و عصبی هستند، که با توجه به تقلا و ریسکی که حین مسابقات میکنند قابل توجیه است. رنگ بدن آنها نیز معمولاً کهر، کهر تیره، خاکستری و سیاه است. رنگهای ابرش و طلایی نیز در آنها دیده میشود. رنگ سفید بسیار نادر است. گردن و پاهای این نژاد بسیار کشیده میباشد.
هانووری:
اسبهای هانووری یا هانوورین شناخته شده ترین اسبهای نژاد خونگرم اروپایی به شمار میروند و در ایالات متحده و همچنین در کل جهان به خوبی شناخته شدهاند. اسب نژاد هانووری در رشتههای پرش، درساژ و سه روزه عملکردی بسیار خوب دارد.
بنابراین اگر در فکر خرید اسبی برای سوارکاری حرفهای و شرکت در مسابقات پرش و به ویژه درساژ هستید اسب نژاد هانووری برایتان مناسب است. موفقیتهایی که این نوع اسب در رقابتها به دست آوردهاست برتری او را به خوبی نشان میدهد. در المپیک سال ۱۹۹۲، ۱۳ مدال به اسبهای نژاد هانووری تعلق گرفت و ۴ عنوان قهرمانی پی در پی پرورش اسب جهان همراه با ۵ مدال طلا، ۱ نقره و ۲ برنز در مسابقات درساژ و پرش نمایشی در المپیک سال ۱۹۹۶ جایگاه این اسبها را هر چه بیشتر نشان داد.
انجمن اسب هانوورین آمریکا در سال ۱۹۷۸ شکل گرفت.
این نژاد از ایالت نیدرزاکسن واقع در شمال آلمان نشات گرفتهاست که پادشاهی سابق هانووری در آن وجود داشت. در آنجا یک صنعت پر رونق پرورش اسب در شهر « سل » به مدت تقریبا ۳۰۰ سال وجود داشت. با اینکه نسب نامه اسب هانووری رسما از سال ۱۸۸۸ آغاز شد، اما نسب نامههای دقیق از سالهای سده ۱۷۰۰ میلادی نگه داشته شده بود. در اصل تولید نژاد هانووری از آنجا آغاز شد که اسب نژاد تروبرد با مادیان هولشتاینر یا هولستینر جفت شد تا اسبهایی با خصوصیات بهتر برای استفادههای نظامی و مزرعه داری تولید شود. اما در سدهٔ گذشته، برنامههای تولید نژاد هانووری به سمت تامین نیاز به اسبهایی ورزشی برای سوارکاری سوق یافتهاست که باعث شد نژادهای مناسب دیگر اسب نیز به این برنامه وارد شوند. اسب نژاد هانووری مدرن حاصل کار این برنامهها است.
شیوه راه رفتن اسب نژاد هانووری بسیار با انعطاف است و به طرزی نرم گام بر میدارد، یورتمه رفتن او حالت شناوری دارد، و در هنگام تاخت حرکتش سریع، منظم و ریتم دار است. شاید به همین دلیل باشد که این نوع اسب را برای درساژ بسیار مناسب میدانند. قد اسب هانووری به ۱۵٫۳ تا ۱۶٫۲ وجب میرسد. این اسبها اسبهایی قدرتمند و ورزشی هستند و رفتاری کاملا آرام و متعادل دارند.
پشت قوی، بدن و اندام زیبا، حرکات ورزشی سبک و زیبا. بسیار مناسب جهت درساژ. به رنگهای شابلوطی، قهوهای، سیاه، سفید و خاکستری وجود دارند.
مهربان و باهوش هستند و یه آسانی به تربیت و تعلیم پاسخ میدهند. اغلب دارای خلق و خوی ثابت هستند.
کوارتر :
این نژاد آمریکایی بوده و از آمیزش نژادهای عرب و اسپانیایی به وجود آمده و با آمیزش با اسبهای اصیل انگلیسی اصلاح یافتهاست. قد متوسط آن حدود ۱٫۵۰ متر است. سر آن کوچک و مثلث شکل است و بدنی عضلانی دارد. سرعت این اسب در مسافتهای کوتاه بالاست و در مسابقات وسترن و رودئو مورد استفاده بسیار قرار میگیرد. تقریباً همهٔ رنگها در این نژاد دیده میشوند.
آپالوسا :
اسب آپالوسا به اسب سرخپوستی هم معروف است. زیرا برای اولین بار توسط آنها پرورش داده شدهاست. اسب آپالوسا حاصل پرورش انتخابی توسط سرخپوستان ایداهو در شمال شرقی اورگان و جنوب شرقی واشنگتن بودهاست. آنها اساس این نژاد را اسبهای اسپانیایی قرار دادند. آپالوسا نیز نامی است که از رودخانهای به نام پالوس، نزدیک یکی از قبایل سرخ پوست گرفته شدهاست.
پس از اینکه ارتش سواره نظام ایالات متحده، سرخپوستان را تا کوههای بیرپا در مونتانا دنبال کرد و آنها را قتل عام نمود، این نژاد اسب تقریبا از بین رفت. در سال ۱۹۳۸، گروهی از حامیان اسب در مسکو، ایداهو، یک مرکز ثبت نژاد اسب آپالوسا تشکیل دادند و برای نجات و حفظ این نژاد تلاش کردند. این نژاد در حال حاضر سومین نژاد پرجمعیت اسب در جهان است.
شاید منحصربه فرد ترین ویژگی اسبهای آپالوسا، خالدار بودن یعنی وجود لکههای رنگی روی بدن آنهاست که در شکلها ورنگهای مختلف بر روی زمینههای متنوع دیده میشود. به همین دلیل اسبهای این نژاد از نظر ظاهری بسیار متنوع میباشند. معمول ترین الگوی خالهای بدن اسب آپالوسا، رنگ تیره کل بدن با خالهای روشن (دانه برفی) و یا رنگ روشن کل بدن با خالهای تیره (پلنگی) است.
اسب خالدار به شکلهای دیگری نیز دیده میشود، از جمله بدن برفکی با لکههای سفید، رنگ سفید مرمری که کل بدن اسب را پوشانده، و یا لکه سفید بزرگی روی کپل اسب که معمولا خالهای تیره رنگ هم روی آن وجود دارد. سم اسب آپالوسا عموما راههای سیاه یا سفید دارد.
نژاد آپالوسا امروزه به واسطه ترکیب آن با اسب کوارتر دارای انواع گوناگونی است. بسیاری از آپالوساها یال و دم کم پشت دارند، و بعضی افراد معتقدند چشم اسبهای آپالوسا حالتی انسان گونه به آنها میدهد.
قد اسب آپالوسا بین ۱۴٫۳ تا ۱۵٫۴ وجب است. بلندی جدوگاه این اسبها بین ۱٫۴۲ تا ۱٫۶۳ متر میباشد و دارای سینهای پهن و کمری کوتاه است.
از دیگر ویژگیهای شناخته شده اسب آپالوسا، طبیعت آرام آن است. این اسبها را میتوان برای اهداف مختلف استفاده کرد؛ در پرش قدرتمندند و در رویدادهای وسترن و سه روزه قابلیت بالایی نشان دادهاند. آپالوسا برای پیمودن مسیرهای طولانی نیز کاملا مناسب است.
فالابلا :
با این که فالابلا از نظر قد پونی محسوب میشود، ولی به دلیل ریشههای نژادش در لیست اسبها قرار میگیرد. این نژاد به احتمال قوی از آمیزش اسبهای اصیل انگلیسی با شتلندها به وجود آمدهاست. قد فالابلا حدود ۷۸سانتی متر است و به نوعی یک اسب مینیاتوری محسوب میشود. با این وجود، نسبت به قد کوتاهش از توان بدنی بالایی برخوردار است.
شایر:
این نژاد از شمال انگلستان ریشه میگیرد و بزرگترین نژاد اسب است. قد شایرها به ۲ متر نیز میرسد. وزن آن هم حدود 800 کبلوگرم است. این نژاد نیز بسیار قدیمی بوده و نام آن توسط سزار هزاران سال پیش در ماجرای جنگهای گالی آمدهاست. رنگ شایرها معمولاً سیاه بوده، ولی به رنگ کهربایی با لکههایی سفید در پاها یا سر نیز دیده میشوند. بدن آنها بسیار عضلانی و قوی است و از آنها برای کشیدن درشکه یا گاری استفاده میشد. این نژاد بسیار آرام، مهربان و مطیع میباشد.
اصیل اسپانیایی (اَندلسی) :
این نژاد قدیمی از منطقهای به نام «اَندَلُس» در اسپانیا ریشه میگیرد. قبل از قرون وسطی، این اسبها به دلیل چابکی و نرمی حرکات، در جنگها بسیار مورد استفاده قرار میگرفتند. در قرون وسطی، به دلیل سنگینی سلاحهای جنگی، اسبهای درشت هیکل تر ترجیح داده میشدند تا این که با رنسانس نرمی و سبکی حرکات این اسبها دوباره مورد توجه قرار میگیرد. امروزه از این نژاد به خصوص در نمایشها و سیرکها استفاده میشود.
بلندی این اسبها بین ۱٫۵۵ تا ۱٫۶۵ متر است و معمولترین رنگ آنها خاکستری است. رنگ آنها با بالا رفتن سن به تدریج روشن تر میشود. پال اسبان اصیل اسپانیایی بلند و حالت دار است.
فریزین :
فریزین از جمله قدیمیترین نژادهای اسب هاست. استخوانهای سه هزار سالهٔ آن در اروپا، در هلند کنونی یافته شدهاند. ابتدا از فریزین برای کشیدن گاری استفاده میشد. در قرون وسطی به دلیل ظاهر و وقار و حرکات شاهانه اش در دوئل برای از رو بردن حریف استفاده میشد.
قد متوسط فریزین بین ۱٫۵۵ تا ۱٫۶۵ متر است. بعضی ار فریزینها به ۱٫۷۵ متر نیز میرسند. رنگ آنها همیشه سیاه یک دست است، مگر در صورت آمیزش. به همین دلیل به مروارید سیاه معروفند. یال و دم آنها نیز مشکی، بلند و مجعد یا حالت دار است. حرکات این اسب، به خصوص به هنگام یورتمه بسیار با وقار است. رفتار این اسبها به طلا معروف است، زیرا بسیار قابل اعتماد هستند و به صاحب خود دلبستگی زیادی دارند. همچنین در بسیاری از مسابقات مثل درساژ بسیار خوب عمل میکنند.
انگليسی- عرب :
این نژاد فرانسوی میباشد که با آمیزش اسبهای اصیل عرب و انگلیسی اصلاح یافتهاست. اسب اصیل عرب علاوه بر زیبایی و وقار، به این نژاد مقاومت و انعطاف و نرمی در حرکات بخشیده است؛ در حالی که اسب اصیل انگلیسی قد آن را افزایش داده و سرعت آن را بالا بردهاست.
قد اسب انگلیسی- عرب حدود ۱٫۶۶ متر است و به هر رنگی دیده میشود، ولی کهربایی، کرنگ و خاکستری متداول ترند. امروزه از این اسبها در مسابقات پرش، استقامت و درساژ استفاده میشود.
پینت:
این نژاد از نژاد کوارترها میباشد، با این تفاوت که این اسبها ابلق هستند. قد آنها بین ۱٫۴۸ تا ۱٫۶۰ متر است. خصوصیات آنها بسیار به کوارترها شبیهاست.
بارب :
این نژاد بسیار قدیمی میباشد و از آفریقای شمالی ریشه میگیرد. به این نژاد پیرامون دو هزار سال پیش در کتابهای رومی اشاره شدهاست. از آن زمان تعداد زیادی بارب به اروپا به خصوص انگلستان برده شد. ریشهٔ بسیاری از نژادهای امروزی از جمله اصیل اسپانیایی به نژاد بسیار قدیمی باربها بر میگردد. از این اسب امروزه برای اصلاح نژاد بسیار استفاده میشود.
اسبهای این نژاد دارای سری بلند، گردنی متوسط و شانههایی پهن هستند. موهای یال و دم این اسبها پرپشت بوده و سمهای آنها سخت میباشند. قد متوسط آنها حدود ۱٫۵۵ متر است. رنگ آنها نیز معمولاً خاکستری، کهربایی، کهربایی تیره و سیاه میباشد. باربها اسبانی آرام، شجاع، مقاوم و سریع هستند، به همین دلیل از آنها خیلی در مسابقات غیر دو استفاده میشود. این حیوان در شرایط بیابانی بسیار مقاوم است.
اسب کاسپین ( خزری ) :
شواهدی مربوط به وجود یک اسب سواری اولیه و همچنین اسبی که متفاوت با اسبهای هند و اروپایی باشد در دست است. محققان سالها از وجود نقش یک اسب کوچک روی حجاریها در ایران آگاه بودند اما طراحان اغلب این طور تفسیر میکردند که حجاری اسبهای کوچک به دلیل کمبود جا بودهاست. در بعضی از موارد این امر ممکن است دلیلی برای به تصویر درآوردن اندازههای متفاوت باشد، همان طور که این روش گاهی برای تمیز موقعیت دو یا چند تصویر به کار میرفتهاست ولی به ندرت در یک حجاری در مورد تندیسها یا حیوانات رزمی که دارای اندازههای کاملا متفاوت هستند به کار گرفته شدهاست. تخت جمشید و دارابگرد نمونههایی عالی از مورد آخر هستند. در حجاریهای تخت جمشید اختلاف اندازه بین اسب نیسایی و اسبهای کوچک لیدیایی به ۸/۲۱ سانتی متر میرسد. باتطابق این مقدار با اندازههای طبیعی، اختلاف قد این دو اسب ۴۰ سانتی متر است. در حجاریهای دارابگرد که از زمان ساسانیان به جا مانده نیز اختلاف بین اندازه این اسبها در همین حد بودهاست. اسب خزر به لحاظ ظاهری، تناسب اندام یک اسب بزرگ را دارد برخلاف بسیاری از پونیها که دارای دست و پای کوتاه و تنه درشت میباشند، دقیقا یک اسب مینیاتوری است که شناخت آن از روی عکس و تصویر به راحتی امکان پذیر نیست و از آن جا شناخت زیادی با اسب نژاد عرب دارد، باید آن را در کنار یک شاخص قرار داد تا بتوان آن را تشخیص داد.
سر کوچک، چشمهای درشت و برجسته، پیشانی کمی محدب و گوشها کوچک است. پوزه آنها معمولاً کوچک و دارای بینی باز هستند. گردن آنها معمولاً قوس دار، باریک و دارای تناسبی مطلوب میباشد. یال و دم پر پشت و زیبا، کمر تا حدودی کشیده و بدن آنها تقریبا باریک است. اندام حرکتی در عین ظرافت دارای استخوان بندی بسیار قوی و محکمی میباشد. دارای سم بسیار سفت و بیضی شکل است که احتیاج به نعل بندی ندارد. از نظر رنگ این نژاد به رنگهای سفید، سیاه، نیله یا خاکستری، کرنگ، کهر همانند رنگ کرنگ میباشد فقط یال، دم، دست و پا سیاه میباشد. سمند که همانند رنگ طلایی است فقط موهای یال، دم و قسمتهای پایینی دست و پا سیاه است. در این نژاد تا کنون اسب ابلق دیده نشدهاست. قد اسب خزر کمتر از ۱۲۰ سانتیمتر است